Voorlopers van de huidige graafreuzen “Grossgeräte” uit de bruinkoolwinning uitgevonden door Leonardo DaVinci de Hollanders

Ing. Anne-Marie T.M. Oudejans

Wist U, dat de beroemde Italiaanse uitvinder Leonardo DaVinci rond 1492! mogelijk het eerste prototype van de “emmer-wiel-graafmachine” (Schauffelradbagger) heeft ontworpen?  

Zijn apparaat  bestond uit een wiel met daaraan vier armen  aan hun uiteinden een bak. Het geheel was, net als bij een catamaran, tussen twee drijvers gemonteerd. Met dit apparaat kon dan een kanaal of waterloop worden uitgebaggerd.
In plaats van drijvers konden ook twee (verrolbare) balken worden gebruikt, zodat er ook op land hiermee een geul gegraven kon worden. De aandrijving van het wiel gebeurde aanvankelijk geheel handmatig !! met een slinger.  Helaas is niet bekend of DaVinci’s ontwerp ook daadwerkelijk op deze wijze gewerkt heeft.

Emmer-wiel-graafmachine van DaVinci

Bron: From handdrag to jumbo a millennium of dredging Terra et Aqua – Number 77 – December 1999

De andere graafreus is de emmer-ketting graafmachine of “Eimer-ketten-bagger”

Ik weet niet of het DE voorloper was van de emmer-ketting graafmachines van de bruinkoolwinning was maar het was er wel één: de “Hollandse of Amsterdamse baggermolen” uit de zeventiende of Gouden Eeuw. Hij werd destijds in Nederland uitgevonden om de havens en kanalen in en rond Amsterdam op diepte te houden. Net als DaVinci’s machine werd aanvankelijk ook deze emmer-ketting-graafmachine geheel handmatig!!! bediend. Later werd de aandrijving door paarden of ossen gedaan.

Al spoedig werd er niet alleen met dit systeem gebaggerd of “ in den natte” ontgraven maar werd hij ook op land gebruikt voor het zogeheten  “in den droge” ontgraven”, Hierbij werden aanvankelijk ook de emmers elk met de hand!! gevuld, waarna ze aan de ketting omhoog werden getrokken om elders daar te worden leeg gekiept.. Later zouden de emmers, al over de grond schrapend en door hun eigen gewicht, “zelf vullend worden”. 

Een van de eerste emmer-ketting-graafmachines

Bron: From handdrag to jumbo a millennium of dredging Terra et Aqua – Number 77 – December 1999